گیلکی زوان ٚ آمۊجش

بر اساس حروف الفبا منظم شده « ا ب پ ت ث ج چ ح خ د ذ ر ز ژ س ش ص ض ط ظ ع غ ف ق ک گ ل م ن و ی ه ئ أ ؤ »

 و دائما در حال آپدیت شدنه

 

 « ا »

 * آبلاکو : لاکپشت

 * آسمان کت : صاعقه

 * آسوره : اشک

 * آمو : ما

 * او : اون

 * اوته : اونجوری

 * اورا : اونطرف

 * اویجه ouyje : آنجا

 * اویندر ouyandar : آنجا

 * اویه : آنجا

 * ای : این

 * ای بؤجؤر : از این به بعد

 * ایته : اینجوری

 * ایرا : اینطرف

 * ایسه : حالا

 * ایمه : بعدا

 * ایجه : اینجا

 * اییندر eeyandar : اینجا

 * اییه eeye : اینجا

 * آها : آره

 * اهه : زودباش

 

 « ب »

 * بجیر : به پایین

 * بخساد : بدریخت/ زشت

 * بدأ beda : بذار

 * برجه barje : بیرون

 * برمسئن : وحشت کردن

 * برأر : برادر

 * برأرزه : برادرزاده

 * بل : شعله آتش

 * بلأیتن : شعله ور شدن آتش

 * بناتن : شروع کردن کاری

 » بناتن گب زأن : شروع کرد به گب زنی

 * بند : کوه

 * بندˇبون : پای کوه

 * بوّ : بو

 * بورمه : گریه

 * بوله : جوانه

 * بون : زیر

 * بونه : ریشه

 * بیجار : مزرعه

 * بیجارگه bijarge : مزرعه

 * بیجأنئن : برشته کردن

 * بیشتن : برشته شدن

 * بیلی : اردک

 * بؤجؤر : به بالا

 * بؤؤن : شدن

 * بئن : بریدن

 

 « پ »

 * پچ : کوتاه

 * پراخوت : کشتی

 * پرپرئه : کم کمه/ ذره ذره

 * پرستن : پریدن

 * پرکسئن : لرزیدن

 * پرأیتن : پرواز کردن

 * پس / پست : کوتاه

 * پس قوه pas ghave : پس گردن

 * پس هکتن : از حال رفتن

 * پس هکتن : عقب افتادن

 * پسأ : عقب

 * پسأکتن : از حال رفتن

 * پسأکتن : عقب افتادن

 * پوّ : فوت

 * پوس : پوست

 * پوّش : آشغال / اضافات

 * پورد : پل

 * پیتار : مورچه

 * پیتوّر : مورچه

 * پیسئن : پوسیدن

 * پیسأنئن : پوساندن

 * پیشاتن : بدرقه کردن

 * پیشاتن : جلو آوردن

 * پیشاکته : گربه

 * پیش هکتن : جلو افتادن

 * پیشأکتن : جلو افتادن

 * پیلا : بزرگ

 * پیلاپئر : پدربزرگ

 * پیلاچی : بزرگ

 * پیلامأر : مادربزرگ

 * پئر : پدر

 

 « ت »

 * تاشئن : تاشیدن

 * ترسئن : ترسیدن

 * ترمی : مه

 * تر وچه : کودک / نوزاد

 * تره : به تو / تو رو

 * تره جی : از تو

 * تره نی : تو هم

 * تسک : تنگ

 * تش : آتش

 * تکیل : کار جبرانی (من برات کار میکنم به شرطی که تو هم برام کار کنی)

 * تکأدأن : تکیه دادن

 * تکأدأ نئه : تکیه داده شده

 * تل : تلخ

 * تله : خروس

 * تلأسنگ : سنگ بزرگ

 * تلأکته : خروس جوان

 * تنأیتن : جذب کردن ؟

 * تور : دیوانه

 * توّشک : هسته

 * توّشکه : گره

 * توکالی : ... ؟

 * توّل : آب گلالود

 * توّم : ... ؟

 * توّم بیجار : خزانه

 * تومؤنابؤؤن : تمام شدن

 * تومؤناتن : تمام کردن

 * تی : تو (ضمیر ملکی)

 * تی جی : از تو

 * تی شی : مال تو

 * تیف : تیغ

 * توأدأن : انداختن 

 

 « ث »

 

 « ج »

 * جره : داد و فریاد

 * جل jal : قسمت عمیق رودخونه

 * جله jele : مغز (محتوای داخلی میوه)

 * جی : از

 * جیر : پایین

 * جیره : داد و فریاد

 * جیرأ : پایین دست

 * جؤر : بالا

 * جؤرأ : بالا دست

 

 « چ »

 * چاشت : نهار

 * چاگوتن : درست کردن

 * چاتن : درست کردن

 * چچرئه : برای چی

 * چرستن : چرا کردن

 * چرئه chere : چرا

 * چفت chaft : خیس

 * چفتل chaftal : چاق

 * چل : گلالود / کثیف

 * چلأزئه : عفونت زیاد شده

 * چم : مطابق میل

 * چندی chandi : چقدر / مقداری

 * چندی پرئه : چقدری (برای ابعاد کوچک)

 * چندچی : چند نوع

 * چو : چوب

 * چوته : چچوری

 * چوته چی : چقدری

 * چور : چطور

 * چورنه : کم / چکه بکنه

 * چول : دست و پا چلفتی / کار خراب کن

 * چوله : درشت و پربار

 » گلف بکأری چوله زنه

 * چونگه : جوجه

 * چه دئقأ ره : چقد سریع

 * چوأیتن : کتک زدن

 * چیته : چیجوری (با تعجب)

 * چئن : چیدن

 * چأیی : چای

 

 « ح »

  * حلی hali : متوجه

 

 « خ »

 * خا : باشه

 * خاخور : خواهر

 * خاخورزه : خواهرزاده

 * خوجیر : خوب

 * خو : خودم-ت- ش-مون-تون -شون (ملکی انعکاسی)

 * خوشکاچئه : ترمیم یافته

 * خوشکازئه : ترمیم یافته

 * خؤتئن : خوابیدن

 * خؤرده شا : خوراکی (قابل خوردن)

 * خؤره : خودم-ت- ش-مون-تون -شون (انعکاسی)

_مو خؤره : من خودم

_تو خؤره : تو خودت

 * خؤره : خودم رو / ...

 * خؤسأنئن : خواباندن

 * خؤیه : بیل (مخصوص مرز گیری)

 

 « د »

 * دار : درخت

 * داز : داس

 * داشکه : فرقان

 * دامان : جنگل

 * دامؤن : جنگل

 * دبسئن : بستن

 * دبلأسئن : پلاسیده شدن

 *  دچئن : مرتب کردن

 * دس : دست

 » دس چرخ نیأنه : کنایه از کمیاب بودن

 * دس فیشه : شوت

 * دسأسئن : نوازش کردن

 * دسأیتن : بر عهده گرفتن

 * دسأیتن : به بازی(تمسخر) گرفتن

 * دشاردن : فشردن

 * دشتأکتن : پراکنده شدن

 * درگز : داس (مخصوص علف بریدن)

 * درگنتن : آویزان کردن

 * درگنتن : انداختن/ کردن » گرم درگنتن

 * دشکستن : چسبیدن

 * دکتن : در چیزی افتادن

 * دکشئن : محکم کشیدن

 * دکشئن : طول کشیدن

_ هندی دنکشنه زود وگردنیم : انقدر طول نمیکشه زود برمیگزدیم

 * دکلستن daklesten : یورش بردن

 * دگر : گیج

 * دگرستن : بهم خوردن

 * دگیتن : خراب شدن هوا

 * دمتن : لگد کردن

 * دوتئن : دوختن

 * دوشئن : دوشیدن

 * دنأن : فرو کردن

 * دوّ : دود

 * دوز : دزد

 * دیم : چهره

 * دیمه : نزدیک ؟

_ شؤم سر دیمه : نزدیکای شام

 * دهن درگنتن : ؟

 * دئداری : اتفاقی / شانسی

 * دئسأنئن : خیساندن

 * دئه : دیگه

 * دئه شا : قابل دیدن

 * دؤبؤن : بودن / وجود داشتن

 * دؤتن : پوشیدن

 * دؤتن : ریختن

 * دؤگوتن : پوشیدن

 * دؤگوتن : ریختن

 * دئبار : قدیم

 * دئن  : دیدن

 * دئیتن deyten : خراب شدن هوا

 * دأره : داس (مخصوص برنج بریدن)

 * دأن : دادن

 * دؤخؤتئن : پنهان شدن

 * دؤسوستن : خراب شدن

 * دؤسأنئن : خراب کردن

 * دؤنی : بخاطر

 

 « ذ »

 

 « ر »

 * رادوار : رهگذر

 * رژه : امید (رجه عربی)

_تی گبؤنه رژه دننه : امیدی به حرفات نیست

 * رچ : مرتب

 * رچأگیتن : مرتب کردن

 * رچأیتن : مرتب کردن

 * رسلأ resela : درست حسابی

_رسلأ تی کاره انجام بدی : کارت رو درست انجام بده

 * رگ : ردیف

 * ره : برای

 * رئن : ریدن

 * رئه هوردن re haverdan : درهم برهم کردن

 * رأودأر : آزاد / الاف

 

 « ز »

 * زن برأر : برادر زن

* زن پئر : پدر زن

 * زن خاخور : خواهر زن

 * زنکه : زن (همسر)

 * زن مأر : مادر زن

 * زنکأن : زنها

 * زئنی  : زننده / طاقت فرسا

_ ای زئنی آفتابˇمئن کار دؤبؤم

 * زأک : بچه

 * زأن : زدن

 * زؤنؤنه : زنانه

 

 « ژ »

 

 « س »

 * سامان : مرز / محدوده / منطقه

 * سامؤن : مرز / محدوده / منطقه

 * سر : رو

 * سردی sardi : نردبان

 * سره : محل نگه داری دام

 * سره : خونه

 * سره همأن : یکجا جمع شدن

 * سره هوردن : یکجا جمع کردن

 * سو : سه

 * سوتن : سوختن

 * سوجأنئن : سوزاندن

 * سوهکتن : سرخ شدن (خجالت کشیدن)

 * سوأکتن : سرخ شدن

 * سیفتال : زنبور

 * سئرئن : کود حیوانی

 

 « ش »

 * شمره : به شما / شما رو

 * شو برأر : برادر شوهر

 * شو پئر : پدر شوهر

 * شو خاخور : خواهر شوهر

 * شومو : شما

 * شو مأر : مادر شوهر

 * شوردئن : شستن

 * شوش : چوب باریک و بلند

 * شول : قهقهه / صدای بلند

 * شوّم : شخم

 * شوّم زأن : شخم زدن

 * شی : مال / اهل

 * شیمی : شما (ضمیر ملکی)

_ شیمی شی : مال شما

 * شؤندئن : ریختن

 * شؤؤن : رفتن 

 

 « ص »

 

 « ض »

 

ضمایر فاعلی

من	مو
تو	تو
او	اون
ما	آمو
شما	شومو
آنها	اوشان
این	این
اینها	ایشان

ضمایر ملکی

mi	می
ti	تی
unə	اونِ
ami	أمی
shimi	شیمی
ushanə	اوشانِ
inə	اینِ
ishanə	ایشانِ

ضمایر مفعولی

marə	مه رء
tərə	ته رء
unə	اونء
amarə	أمه رء
shəmərə	شمه رء
ushanə	اوشانء
inə	اینء
ishanə	ایشانء

 « ط »

  * طلام سؤن : به اون خوبی

 

 « ظ »

 

 « ع »

 

 « غ »

 

 « ف »

 * فچ همأن : باد کردن / ارما کردن

 * فزأن : ... ؟

 * فسستن : تخریب شدن

 * فسأنئن : تخریب کردن

 * فشکستن : چیزی تو گلو گیر کردن

 * فک : آشیانه ؟

 * فکأشتن : کاشتن

 * فوتئن : ریختن

 * فودوشتن : مکیدن

 * فیتن : کتک زدن

 * فیپیتن : پیچیدن

 * فیپیچانئن : پیچاندن

 * فیچئن : جمع کردن

 * فیچئن : از میان برداشتن

 * فیشه : سوت

 * فیشه زأن : سوت زدن

 * فیلیک : آب دهان

 

 « ق »

 

 « ک »

 * کاتک : مرغ جوان

 * کتن : افتادن

 * کرک : مرغ

 * کرکˇلؤنه : لانه

 * کسنˇجی : از هم

 * کسن کسن : همدیگر

 * کسنˇور : پیش هم

 * کسنˇهمرأ : با هم

 * کَش kash : گوشه

 * کِش kesh : ادرار

 * کشئن : کشیدن

 * کل : گاو نر

 * کلستن kalesten : ریختن (مجهول)

 * کلگه : گاو نر

 * کلی بیج : ماهی تابه

 * کله : باغ

 * کلأنئن kalanen : ریختن

 * کمتان kemtan : کدامیک

 * کمی kemi : کدام

 * کمی میزان : کدام قسمت

 * کمین : کدام

 * کمی یه : کجا

 * کندوج : انبار

 * کنده : بلندی

 * کو : کدام

 *کوتونئن : کتک زدن

 * کوتؤوات kutovat : تلاش بسیار

 * کوتؤم : مکانی کلبه مانند برای نگهبانی از باغ و مزرعه

 * کوچئه : کوچک

 * کول : ناقص

 * کول : موج

 * کول دؤتن : هل دادن

 * کول دؤتن : انجام کاری به صورت غولاغولی

 * کولوش کون : مرغ مادر

 * کولأیتن : به دوش گرفتن

 * کومه : کلبه

 * کون : کدام

 * کوندوج : انبار

 * کویجه : کجا

 * کویندر : کجا

 * کویه : کجا

 * کیجا : دختر

 * کؤکه : یه نوع پرنده (کوکو)

 » فلانی کؤکئه وکته : از شدت ناراحتی خودشو باخته ؤ مثل کؤکه میخونه

 * کؤله : گوساله

 

 « گ »

 * گاچ : کج / نامیزان

 *گایی گلف : گاهی اوقات

 * گب : صحبت

 * گرزه : موش

 * گرش : مرتبه

 * گرأدأن : غلطاندن ؟

 * گَل : موش (با سایزی بزرگتر)

 * گلأ gala : تدارک

 * گِلأدأن geladan : فرو کردن در خاک

 * گَلأدأن galadan : همراه کردن

 * گَلأکتن : همرأ شدن / پیوستن

 * گلأگیتن : تدارک دیدن

 * گنتن : انداختن

 * گنستن ganesten : برخورد کردن

 * گوتن : کردن 

 * گوتن : گفتن

 * گوده : مچاله

 * گورکؤن : گردو

 * گوسوند Gusund : گوسفند

 * گول : گل

 * گول زأن : فریب دادن

 * گوله : کوزه

 * گوله نأن : غال گذاشتن / دودر کردن

 * گیتن : گرفتن

 

 « ل »

 * لا : سیل

 * لات : محدوده رودخونه

 * لاپی : سوراخ

 * لاکو : دختر

 * لاکئه : دختر

 * لاکؤن : دخترها

 * لایه : نوبت آبیاری مزارع

 * لش : جنازه

 * لر : لاغر

 * لک : کنار

 * لنگ : پا

 * لل : پشه

 * لوتکه : قایق

 * لیسک : سُر

 * لیسکأکتن : سُر خوردن

 

 « م »

 * مرده : شوهر

 * مرکه : چیز

 * مرکه : مرد

 * مرکأن : مردها

 * مره : به من / من رو

 * ملجه : گنجشک

 * مننستن mennesten : نتوانستن

 * مو : من

 * موّ : موی سر

 * موتئن : گشتن

 * موتأزی هوردن : کفر کسی رو درآوردن

 * موسؤن : مثل

_ شیمی موسؤن : مثل شما

 * موکول : جای ذخیره برنج

 * می : من (ضمیر ملکی)

_ می موسؤن : مثل من

 * موقؤر همأن : اعتراف کردن

 * موقؤر هوردن : اعتراف گرفتن

 * میل : سیخ

 * میلجه : گنجشک

 * مه چی : پس چی / البته

 * مئن : تو / داخل

 * مئن دامان : اعماق جنگل

 * مئنأ : بین

_ شیمی مئنأ : بین شما

 * مأر : مادر

 * مؤردؤنه : مردانه

 * مؤرغؤنه : تخم مرغ

 

 « ن »

 * نوأ : نباید

 * نی : همچنین

 * نیشتن : نشستن

 * نیشأنئن : نشاندن

 * نأبدأ : مبادا

 * نأن : گذاشتن

 * نأن : دراز کشیدن

 * نأن : وجود داشتن

 

 « و »

 * وابلشکن خؤردن : پیچ خوردن دو پا

 * واران : باران

 * واز : پرش

 * واش : علف

 * وچه : پسر

 * وچأن : بچه ها

 * وَر : کنار / پیش

 * وِر : گیج

 * وراشین دراشین : درهم برهم

 * ورجه : پیش

 * ورسأن : بلند شدن

 * ورسأنئن : بلند کردن

 * ورزه : گاو نر

 * ورزأ کی : راتون

 * ورف : برف

 * وره : بره

 * ورأیتن : همراه کردن

 * وزرستن : پاره شدن

 * وزرأنئن : پاره کردن

 * وشکستن vashkesten : بالا رفتن

 * وشنأ veshna : گرسنه

 * وشنأیی : گرسنگی

 * وکتن : شدن

 * وگرستن : برگشتن

 * وگیتن : برداشتن

 * وَل : کج

 * ولگ : برگ

 * ولأتن : گشودن (عکس دوتن به فارسی دوختن)

_ کیسأ ولأج : کیسه رو باز کن (منظور قسمت دوخته شده کیسه میباشد)

 * ویریتئن : فرار کردن

 * ویریجأنئن : فراری دادن

 * وأ : باید

 * وأبئن : بریدن

 * وأپیتن : پیچیدن

 * وأپیچانئن : پیچاندن

 * وأرش : بارش

 * وأرستن : باریدن

 * وأرگنتن : پهن کردن

 * وأستن : میل داشتن

 * وأسر : واسه

 * وأکتن : از کت و کول افتادن

 * وأگیتن : از اختیار خارج شدن

 * وأگیر : جواب

 * وؤبؤن : بودن بر چیزی

_ هرچی میوه وؤبؤ بچئم : هرچی میوه بود رو چیدم

 * وؤره دأن : تمیز کردن (پارو زدن ته چاه)

 * وؤسوستن : پاره شدن

 * وؤسأنئن : پاره کردن

 

 « ی »

 * یاموتن : ادب کردن

 * یته : یکی

 * یک : یک

 * یک در یک : ناگهانی / یهویی

 * یک دئه : یکی دیگه

 * یه : یک

 * یه پرئه : یه ذره

 * یه دئقأ ره : خیلی سریع

 * یه دؤنه : یکی

 * یه مئنأ : یه زمان (یه دوره)

 * یأسه واتن : دلتنگ شدن

 

 « ه »

 * هچی : الکی

 * هخسا : سعی

 * هدأن : دادن

 * هسی : سیب ترش

 * هگیتن : گرفتن

 * هنچی : هم اندازه » می هنچی : هم اندازه من

 * هندی : اندازه » می هندی= اندازه من

 * هنده : بازم / دوباره

 * هو : همان

 * هوته : همونجوری

 * هلاوت : بخار

 * هلی : آلوچه

 * هلی دار : درخت آلوچه

 * هلی کله : باغ آلوچه

 * همأن : آمدن

 * هورا : همانطرف

 * هوردن : آوردن 

 * هون : همان

 * هویندر : همانجا

 * هویه : همانجا

 * هی : همین

 * هی تا مئنأ : تو این هاگیر واگیر

 * هیته : همینجوری

 * هیرا : همینطرف

 * هیسابکه : ... ؟

_ می هیسابکه : در حضور من ؟

 * هیسابؤر : ... ؟

_ می هیسابؤر : در حضور من ؟

 * هیسأن : ایستادن

 * هیمه : هیزم

 * هییندر : همینجا

 * هییه : همینجا

 * هین : همین

 * هئن : خریدن

 

 « ئ »

 

 « أ »

 * أسأ : اصلا

 * أمره : به ما / ما رو

 * أمی : ما (ضمیر ملکی)

 * أندی : انقدر

 

 « ؤ »

 * ؤ : و and