درس سوم

 بخش اول:

به مکالمهٔ زیر فقط گوش دهید.

- ألؤ حسین!

- ألؤ سلام. مۊ زهرا هیسم. حسینˇ مأر.

- سلام زهرا خانم خۊب هیسین؟

- خیلی ممنۊن.

- مۊ علی هیسم، حسینˇ همکیلاسی.

- آها بشنأختم. خۊب هیسی علی جؤن؟

- خۊبم ممنۊن. حسین هیسئه؟

- نأ جؤن. حسین نئیسئه. بیرۊن بؤشه.

- نۊدؤنین حسین کۊیه بؤشه؟

- بؤشه تا دیکؤنˇ سر.

بخش دوم:

بگید "با من گیلکی حرف بزن."

بگید "من میتونم"

بگید "من میتونم گیلکی حرف بزنم."

حالا بپرسید "تو میتونی گیلکی حرف بزنی؟"

حالا سعی کنید بگید "با منی؟/ با من هستی؟"

این میشه "با من هستی؟": می همرأ هیسی؟

بگید "آره با تو هستم."

بخش سوم:

این میشه با کی هستی؟: "کی همرأ هیسی؟"

- کی همرأ هیسی؟ (با کی هستی؟)

- تی همرأ هیسم (با توام)

این میشه چیه؟: "چی هیسه؟"

- تۊ کۊیه شی هیسی؟ (اهل کجایی؟)

- مۊ تهرانˇ شی هیسم. (من اهل تهرانم.)

این میشه من اهل اینورا نیستم: مۊ ایرأ شی نیئم.

- ایرأ شی (اهل اینورا)

- ایرأ (اینور؛ اینطرف)

بخش چهارم:

این میشه "علی بیرونه": "علی بیرۊن هیسئه."

- هیسئه  (هست، وجود دارد) hisae

این میشه "علی کجاست؟": "علی کۊیه هیسئه؟"

- کۊیه هیسئه؟ (کجاست؟)

این میشه پیش من: "می ور"

- علی می ور هیسئه. (علی پیش منه)

حالا سعی کنید بپرسید "علی پیش توئه؟"

- علی تی ور هیسئه؟ (علی پیش توئه؟)

- آها، می ور هیسئه. (آره پیش منه)

این میشه "پیش من نیست": "می ور نئیسئه."

- علی می ور نئسیئه (علی پیش من نیست)

بخش پنجم:

- ألؤ گیلدا! (الو گیلدا) Alo Gildā

- ألؤ سلام مۊ رۊجا هیسم. گیلدا خاخۊر. (الو سلام من رۊجا هستم خواهرِ گیلدا)

- خاخۊر (خواهر) Xāxur

- گیلدا خاخۊر (خواهرِ گیلدا) Gildā xāxur

- سلام رۊجا خۊب هیسی؟ (سلام رۊجا خوب هستی؟) Sǝlām Rujā xub hisi

- تی قۊربان. (قربانت) Ti qurbān

- مۊ مریم هیسم. گیلدا همکیلاسی. (من مریم هستم همکلاسی گیلدا)

- گیلدا همکیلاسی. (همکلاسیِ گیلدا) Gildā hamkilāsi

- سلام مریم تی حال خۊب هیسه؟ (سلام مریم حالت خوبه؟)

- تی حال خۊب هیسه؟ (حالت خوبه؟) Ti hāl xub hisǝ

- خۊبم ممنۊن. (خوبم ممنون) Xub’ǝm mǝmnun

- رۊجا، گیلدا هیسئه؟ (رۊجا، گیلدا هست؟) Ruja, Gildā hisae

- هیسئه  (هست، وجود دارد) hisae

- آها هیسئه.  (آره هست) Ahā hisae

- آها گیلدا هیسئه.  (آره گیلدا هست، وجود دارد) Ahā Gildā hisae

- نأ گیلدا نئیسئه.  (نه گیلدا نیست، وجود ندارد) Ahā Gildā hisae

- نئیسئه.  (نیست، وجود ندارد) Ahā Gildā hisae

بخش ششم:

دقت داشته باشید که هم معنی و هم تلفظِ «هیسئه» با «هیسه» فرق می‌کند. «هیسه» از فعلِ بؤؤن و تلفظ آن /hisǝ/، و «هیسئه» از فعلِ هیسأبؤن و تلفظ آن /hisae/ است. به مثالهاى زیر دقت کنید.

- اۊن گیلدا هیسه.  (اۊ گیلدا است) Un Gildā hisǝ

- گیلدا خؤنه هیسئه.  (گیلدا خانه هست، وجود دارد) Gildā xonǝ hisae

- اۊن گیلدا نیه.  (اۊ گیلدا نیست) Un Gildā niyǝ

- گیلدا خؤنه نئیسئه.  (آره گیلدا خانه نیست، وجود دارد) Gildā xonǝ neysae

در زبان گیلکی فعل «هیسئه» بر "وجود چیزی" دلالت می‌کند و فعل «هیسه» بر "چگونگىِ آن". هنگامی که می‌گوییم «گیلدا هیسئه» یعنی گیلدا وجود دارد. اما هنگامی که فرضا می‌گوییم «گیلدا سادده هیسه» دیگر سخن از وجود گیلدا نیست، از چگونگىِ گیلدا است؛ در اینجا ساده بودن او.

 جدول شماره ۷:

بخش هفتم:

فرض کنید گربه‌ای را بر روى بام خانه مشاهده می‌کنید، و می‌خواهید همین مطلب را به دوستتان اطلاع دهید. گربه یک "موجود جاندار" است.

این به گیلکی میشه گربه: "پیچه"  /Pičǝ/

- گیلدا بؤم ˇ سر پیچه هیسئه. (گیلدا روى بام خانه گربه هست)

- بؤمˇ سر (روى بام خانه) Bom ǝ sǝr

- پیچه هیسئه (گربه هست، گربه حضور دارد) Pičǝ hisae

- بؤمˇ سر پیچه هیسئه. (رو بام خونه گربه ‌ست) Pičǝ bom ǝ sǝr hisae

جدول شماره ۸:

صرف مضارع فعل «هیسأبؤن» به معنی حضور داشتن جاندار:

بخش هشتم:

اینبار یک دوچرخه را در نظر داشته باشید که یک "شىء بی‌جان" است. در گیلکی براى بیان وجود داشتن غیر جاندار از فعل نأبؤن (نئه/نأبؤ) استفاده میشود.

    دوچرخه به گیلکی میشه : "چرخ"  /čǝrx/

- مازیار تی چرخ کۊیه نئه؟ (مازیار دوچرخه‌ت کجاست؟)

- تی چرخ (دوچرخه ات)

- کۊیه نئه؟ (کجاست؟) Kuyǝ nae

- تی چرخ کۊیه نئه؟ (دوچرخه‌ت کجاست؟) Ti čǝrx kuyǝ nae

- این میشه تو انباری: "أنبارˇ مئن" 

- می چرخ أنبارˇ مئن نئه. (دوچرخه من تو انباریه) Mi čǝrx anbār ǝ men nae

- می چرخ (دوچرخه‌م) Bom ǝ sǝr

- أنبارˇ مئن (تو انبار) Bom ǝ sǝr

- نئه (هست، وجود دارد) nae

پس از این به بالا اگر با موجود جاندار طرف بودیم، براى بیان وجود داشتن از فعل هیسأبؤن و اگر با شىء بیجان طرف بودیم از فعل نأبؤن استفاده می‌کنیم. این فعلا قرارِ ما باشه تا وقتی که به مبحث فعل پیشوندی دؤبؤن در دروس آتی برسیم.

جدول شماره ۹:

بخش نهم:

    این به گیلکی میشه کجا هستی: "کۊیه هیسأى؟"  /Kuyǝ hisay/

- هیسأى (هستی، حضور داری) Hisay

- ألؤ خاخۊر کۊیه هیسأى؟ (الو خواهر کجا هستی؟) Alo xāxur kuyǝ hisay

- مۊ بیرۊن هیسأم. (من بیرون هستم) Mu birun hisam

- خاخۊر تۊ دؤنی می شارژر کۊیه نئه؟ (خواهر تو میدونی شارژر من کجاست؟)

- می شارژر (شارژر من) Mi šārjer

- کۊیه نئه؟ (کجا هست؟) Kuyǝ nae

- تی شارژر اۊتاقˇ مئن نئه. (شارژرِت توى اتاقه) Ti šārjǝr utāq ǝ men nae

- تی شارژر (شارژر تو) Ti šārjǝr

- اۊتاقˇ مئن (توى اتاق) Utāq ǝ men

- تی شارژر می اۊتاقˇ مئن نئه؟ (شارژرِت تو اتاق منه)

- می اۊتاقˇ مئن (توى اتاق من) Mi utāq ǝ men

- نأ، شارژر اۊتاقˇ مئن ننئه. (نه شارژر تو اتاقت نیست)  

- ننئه (نیست، وجود ندارد) nǝnae

- نأ، شارژر تی اۊتاقˇ مئن ننئه. (نه شارژر تو اتاقت نیست)  

- تی اۊتاقˇ مئن (توى اتاقت) Ti utāq ǝ men

بخش دهم:

 این به گیلکی میشه رفته: "بؤشه" 

- علی کۊیه بؤشه؟ (علی کجا رفته)

- کۊیه بؤشه؟ (کجا رفته)

- علی بؤشه بیرۊن. (علی رفته بیرۊن)

- علی بؤشه دیکؤنˇ سر (علی رفته سر مغازه)

 این  میشه تو میدونی: "تۊ دؤنی" 

- تۊ دؤنی علی کۊیه هیسئه؟! (تو میدونی علی کجاست؟)

- مۊ نۊدؤنم (من نمیدونم)

مکالمه:

حالا بار دیگر به مکالمهٔ اول درس گوش دهید.

- ألؤ حسین!

- ألؤ سلام. مۊ زهرا هیسم. حسینˇ مأر.

- سلام زهرا خانم خۊب هیسین؟

- خیلی ممنۊن.

- مۊ علی هیسم، حسینˇ همکیلاسی.

- آها بشنأختم. خۊب هیسی علی جؤن؟

- خۊبم ممنۊن. حسین هیسئه؟

- نأ جؤن. حسین نئیسئه. بیرۊن بؤشه.

- نۊدؤنین حسین کۊیه بؤشه؟

- بؤشه تا دیکؤنˇ سر.

پایان درس سوم.

ادامه آموزش را از کانال یوتیوبی ما پی بگیرید.

لینک کانال یوتیوبی:

 https://youtube.com/playlist?list=PLMa_NRdPN7sfvscG6taWMZwPeIvX4rZrG

ما را در یوتیوب سابسکرایب کنید.