آموزش مکالمه زبان گیلکی؛ درس یکم
آموزش زبان گیلکی؛ مکالمه
(ویرایش شده)
از طرف کانال تلگرامی آموزش زبان گیلکی
(این آموزش براى افراد مبتدى است.)
مقدمه
زبان گیلکی گویشهای مختلفی دارد. این آموزش به گویش مناطق شرقی گیلان است، و گویشوران آن عمدتا از مناطق سیاکلرود، کلاچای و اشکور هستند. شما با مطالعهٔ این آموزش نکاتِ پایهاىِ زبان گیلکی را خواهید آموخت. لازم به گفتن است گویشهاى مختلف زبان گیلکی در اصول با هم مشترک هستند. با دانستنِ کلیات هر گویشی، جزئیات و کلماتِ دیگر گویشها قابل تطبیق است.
زبان گیلکی مصوتهایی دارد که از حیث کمیت و کیفیت با فارسی تفاوت دارند. در استفاده از رسمالخط فارسی براى نوشتن گیلکی یا این مصوتها به خوبی نموده نمیشوند یا ما به ازایی ندارند یا مناسب نیستند. از همین رو، رسمالخطی متناسب با نظام آوایی گیلکی پیشنهاد شده که دردسر گیلکینویسی را کم کرده و در این آموزش عمدتا از همین رسمالخط استفاده شدهاست. مصوتها در خط گیلکی عبارتند از:
/ا ă/ : آبلاکۊ (لاکپشت)، دامان (جنگل)
/أ a/ : مأر (مادر)، أدأیی (دایی)
/ئ e/ : پئر (پدر)، دئن (دیدن)
/ی i/ : بیلی (اردک)، ویرگه (گیجگا)
/ؤ o/ : خؤنه (خانه)، چؤم (استراحت)
/ۊ u/ : تۊر (دیوانه)، سۊرخ (قرمز)
« ˇ » : این نماد نشاندهندهٔ شۊا (ǝ) است و به صورت قراردادی در ترکیبات وصفی و اضافی میآید. براى مثال: سۊرخˇ گۊل /surx-ǝ gul/
براى کسب اطلاعات بیشتر درباره خط گیلکی به سایت ورگ مراجعه کنید.
توجه: چنانچه بخش یا درسی را کامل نیاموختهاید، به بخش و درس بعدی نروید. پیشنهاد میکنیم به همراه خود قلم و کاغذ داشته باشید، و حین خواندن نوت برداری کنید. سعی کنید از هندزفری استفاده کنید و به همراه گویندگان شما نیز کلمات را واگویه کنید.
همچنین میتونین این آموزش رو از کانال یوتیوبی بشنوید.
لینک کانال یوتیوبی: https://youtu.be/2mwK2nHVx7w
درس اول
بخش اول:
تصور کنید در محیطی که به زبان گیلکی صحبت میشود، میخواهید خود را معرفی کنید و با اطرافیان احوالپرسی کنید.
این به گیلکی میشه "من": مۊ /mu/
این میشه "من هستم": مۊ هیسم /mu hisǝm/
گوش کنید و تکرار کنید.
هیسم یعنی هستم
حالا سعی کنید به گیلکی بگید "من گیلدا هستم."
- مۊ گیلدا هیسم. (من گیلدا هستم)
این به گیلکی میشه "خوب هستی؟": خۊب هیسی؟ /xub hisi/
هیسی یعنی هستی
این میشه "من خوب هستم": مۊ خۊب هیسم /Mu xub hisǝm/
- خۊب هیسم. ممنۊن. (خوب هستم ممنون)
- مۊ خۊبم. ممنۊن. (من خوبم ممنون)
خۊب هیسم >> خۊبم /xub’ǝm/
مکالمه زیر را بشنوید.
- سلام، مۊ گیلدا هیسم.
- سلام گیلدا خۊب هیسی؟
- خۊب هیسم. ممنۊن.
جدول شماره ۱: ضمایر فاعلی در زبان گیلکی |
مۊ (من) mu تۊ (تو) tu اۊن (او) un آمۊ (ما) āmu شۊمۊ (شما) šumu اۊشان (آنها) ušān |
بخش دوم:
- سلام خۊب هیسی؟ (سلام خوب هستی) Salam xub hisi
- تی حال خۊب هیسه؟ (حالت خوبه؟) Ti hāl xub hisǝ
- تی حال (حالت) Ti hāl
این میشه "حالت خوبه؟" گوش کنید و بعد تکرار کنید.
این میشه "است": هیسه /hisǝ/
بگید "حالت خوبه؟"
این میشه "قربان تو": تی قۊربان/Ti qurbān/
جدول شماره ۲: صفات ملکی در زبان گیلکی |
می (معادل my در زبان انگلیسی) تی (معادل your در زبان انگلیسی) اۊنی / اۊنˇ (معادل its در زبان انگلیسی) أمی (معادل our در زبان انگلیسی) شیمی (معادل your در زبان انگلیسی) اۊشانی / اۊشانˇ (معادل their در زبان انگلیسی) |
بخش سوم:
فرض کنید در یک جمعی هستید. با شخصی احوالپرسی میکنید. میخواهید اسم او را بپرسید.
این به گیلکی میشه "اسمِ تو چیه؟": "تی نام چی هیسه؟ "
گوش کنید و تکرار کنید.
- تی نام (اسم تو) Ti nām
نام یا نؤم در گیلکی میشه اسم.
بگید "اسم تو چیه؟"
این به گیلکی میشه اسمِ من: "می نام" /Mi nām/
حالا سعی کنید بگید "اسم من مازیاره"
- می نام مازیار هیسه. (اسم من مازیاره) Mi nām Maziyār hisǝ
- مۊ مازیار هیسم. (من مازیار هستم) Mu Maziyār hisǝm
بخش چهارم:
- می نام مازیاره. تی نام چی هیسه؟ (اسم من مازیاره. اسم تو چیه؟)
- می نام أنی مازیاره. (اسم من هم مازیاره) Min nām ani Maziyār’ǝ
- می نام (اسم من) Mi nām
- می نام أنی (اسم من هم) Mi nām ani
أنی /Ani/ در گیلکی یعنی هم، نیز.
- مرأنی مازیارم. (من هم مازیارم) Mǝrani Maziyār’ǝm
این به گیلکی میشه من هم: "مرأنی" /Mǝrani /
- مرم مازیار هیسم. (منم مازیار هستم)
مرم یا مرن فرم فشردهٔ مرأنی است.
بشنوید.
جدول شماره ۳:
مرأنی (من هم) Mǝrani |
مرم (منم) Mǝram |
ترأنی (تو هم) Tǝrani |
ترم (توام) Tǝram |
بخش پنجم:
با شخصی تازه آشنا میشوید. میخواهید از او بپرسید اهل کجاست.
- سلام خۊب هیسی؟ مۊ مازیارم. (سلام خوب هستی؟ من مازیارم.)
- سلام. تی قۊربان. (سلام قربانت)
- تی نام چی هیسه؟ (اسمت چیه؟) Ti nām ci hisǝ
- مۊ گیلدا هیسم. (من گیلدا هستم) Mu Gildā hisǝm
- مۊ گیلدام. (من گیلدام) Mu Gildā’m
- گیلدا تۊ کۊیه شی هیسی؟ (گیلدا تو اهلِ کجایی؟) Gilda Tu kuyǝ ši hisi
این به گیلکی میشه "اهل کجایی؟": "کۊیه شی هیسی؟"
- کۊیه (کجا) Kuyǝ
- شی (اهلِ ، مالِ) ši
- تۊ کۊیه شی هیسی؟ (تو اهل کجایی؟) Tu kuyǝ ši hisi
این میشه "من اهلِ گیلان هستم": مۊ گیلانˇ شی هیسم
- مۊ گیلانˇ شی هیسم. (من اهل گیلانم) Mu Gilān ǝ ši hisǝm
- مرم گیلانˇ شی هیسم. (منم اهل گیلانم) Mǝram Gilān ǝ ši hisǝm
بخش ششم:
- گیلدا تۊ رۊدسرˇ شی هیسی؟ (گیلدا تو اهل رودسر هستی؟)
- رۊدسرˇ شی (اهل رودسر) Rudǝsǝr ǝ ši
این به گیلکی میشه آره: "آها" /āhā/
- آها، مۊ رۊدسرˇ شی هیسم. (آره من اهل رودسر هستم)
- تۊ چی مازیار، تۊ کۊیه شی هیسی؟ (تو چی، تو اهل کجایی؟)
- ترم رۊدسرˇ شی هیسی؟ (تو هم اهل رودسری؟) Tǝram Rudǝsǝr ǝ ši hisi
- نأ، مۊ رۊدسرˇ شی نیئم. (نه من اهل رودسر نیستم)
این به گیلکی میشه نه: "نأ" /na/
- نأ، مۊ رۊدسری نیئم. (نه من رودسری نیستم) na mu rudǝsǝri niyǝm
- نیئم (نیستم) niyǝm
جدول شماره ۴:
صرف مضارع فعل «بؤؤن» به معنی بودن:
مثبت |
منفی |
هیسم (هستم) hisǝm هیسی (هستی) hisi هیسه (است) hisǝ هیسیم (هستیم) hisim هیسین (هستید) hisin هیسن (هستند) hisǝn |
نیئم (نیستم) niyǝm نیئی (نیستی) niyi نیه (نیست) niyǝ نیئیم (نیستیم) niyim نیئین (نیستید) niyin نیئن (نیستند) niyǝn |
بخش هفتم:
- سلام خۊب هیسی؟ (سلام خوب هستی؟) Sǝlām xub hisi
- سلام خۊب هیسین؟ (سلام خوب هستید؟) Sǝlām xub hisin
- هیسین (هستید) hisin
این به گیلکی میشه "شما اهل کجایید؟": شۊمۊ کۊیه شی هیسین؟
- شۊمۊ (شما) Šumu
- کۊیه شی هیسین؟ (اهل کجایید؟) Kuyǝ ši hisin
- شۊمۊ گیلانˇ شی هیسین؟ (شما اهل گیلانید؟) Šumu Gilān ǝ ši hisin
- آها، آمۊ گیلانˇ شی هیسیم. (آره ما اهل گیلانیم) Ahā āmu Gilān ǝ ši hisim
این میشه ما: "آمۊ" /āmu/
بگید "ما اهل گیلانیم."
- آمۊ گیلانˇ شی هیسیم. (ما اهل گیلانیم) āmu Gilān ǝ ši hisim
- آمۊ گیلانی هیسیم. (آره ما گیلانی هستیم) Ahā āmu Gilani hisim
- آمۊ گیلک هیسیم. (ما گیلک هستیم) āmu Gilǝk hisim
بشنوید.
بگید "ما گیلک هستیم."
این میشه "نه ما اهل گیلان نیستیم". گوش کنید و تکرار کنید.
- نأ آمۊ گیلانˇ شی نیئیم. (نه ما اهل گیلان نیستیم) na āmu Gilān ǝ ši niyim
- نأ، آمۊ گیلک نیئیم. (نه، ما گیلک نیستیم)
مکالمه زیر را بشنوید:
- سلام می نام مازیار هیسه. تی نام چی هیسه؟
- سلام. مۊ گیلدا هیسم.
- خۊب هیسی گیلدا؟
- تی قۊربان.
- گیلدا تۊ کۊیه شی هیسی؟
- مۊ گیلانˇ شی هیسم. تۊ چی؟ تۊ کۊیه شی هیسی؟
- مرم گیلانˇ شی هیسم.
پیشنهاد میکنیم هر درسی را چندبار مرور کنید.
پایان درس اول.
از کانال یوتیوبی ما دیدن کنید.
لینک کانال یوتیوبی: https://youtu.be/2mwK2nHVx7w