گت ٚ انفجار ٚ جی تا گیلکی ایمرۊزی گۊیشان
💥 جهان یته «گت ٚ انفجار» ٚ جی سرأگیته بؤبؤ.
هیدرؤژن اولین عنصر بؤ گه جهان ٚ مئن شکل بگیت. وختی جهان ٚ مئن هیچچی ننأبؤ هیدرؤژن نأبؤ. هیدرؤژنانی تجمع جی اولین ستارهأن شکل بگیت. ستارهأن ٚ هسته دل هیدرؤژنان کسنه جۊش بۊخؤردن ؤ یته تازه عنصر بساتن. هلیؤم. عنصران هیتؤ جاذبه جی کسنه نزیکابؤن ؤ جۊش خؤردن ؤ تازهتر ٚ عنصر چاگۊده بؤ. کربؤن. اؤکسیژن. ای عنصران ٚ مئنأ کربؤن تۊنس همزمان چندته عنصر ٚ همرأ پیوند بۊخؤره. یکدریک یته نادر ٚ شرایط ٚ مئن «اولین مۊجنده» (زندهبؤ مؤجۊد) کربؤن ٚ جی وجۊد بۊمأ.
اولین مۊجندهأن دریا دل دؤبؤن ؤ تک-سلۊلی بؤن. هنده یته نادر ٚ اتفاق ٚ مئن دۊتته تک-سلۊلی کسنه نزیکابؤن ؤ یکی بؤبؤن ؤ وکتن یته دۊ-سلۊلی مؤجۊد. ای سلۊلان هیتؤ کسنه دچکسن ؤ «اولین باکتری» شکل بگیت. چند میلیۊن سال دوأرسهبؤ. باکتریئن هیتؤ دریا مئن هگرسن ؤ رۊشد بؤگۊدن. یته اۊشان یهوأره تصمیم بگیت دریا جی درگه بیه. اۊن بؤ «اولین دؤزیست».
محیط باعیث بؤ مۊجندهأن دگردن ؤ تغییر بؤکۊنن. یهپاره دؤزیستان دریا ونگرسن. خۊشکی وکت اۊشانی همیشکین جا. هیزاران هیزار سال دوأرس ؤ یهپاره اۊشان دار-ه جؤر بؤشؤ بؤن. اۊشان رۊشد بؤگۊده بؤن ؤ پاک هگرسه بؤن. چند صد هیزار سال دوأرس ؤ یهپاره اۊشان هنده دار-ه جیر بۊمأ بؤن. اۊشان ایسه تۊنسن خۊ دس ٚ جی کارأگیرن. سالان دوأرس ؤ یهگۊنه زوان واگۊد. اۊشان «اولیه اینسانان» بؤن.
اولیه اینسان زوان واگۊدهبؤ ؤ تۊنس گب بزنه. یهپاره اینسانان کۊچ بؤگۊدن ؤ آدمیئن چند دسسه بؤبؤ بؤن. اۊشان ٚ مئنأ هیزاران سال ٚ ره فاصله دکتهبؤ. پاره پاره اینسانان ٚ لهجه وگرس ؤ اۊشانی زوانان قاعدهمند وکت. چندین زوان شکل بگیتهبؤ. یته اۊشان بؤ «اولیه هندؤارۊپایی زوان».
هندؤارۊپایی زوانان یته گت ٚ خانواده بؤن. اۊ اینسانان تقریبا یهجۊر گب زأن. چند هیزار سال بؤشؤ پسی اۊ خانواده هندۊستان ٚ جی تا ارۊپا دل پخش بؤبؤ بؤن. سیفایی باعیث وکت ای زوانی خانواده دل شاغه ایجاد وکه. یته ای شاغهأن «اولیه ایرانی زوان» بؤ.
اولیه ایرانی زوانان ایران ٚ جغرافیا دل، ای سر تا اۊ سر، ساکن بؤبؤن. اۊشان اول اول خیلی کسن ٚ مۊسانچی گب زأن. اما هنده فاصله باعیث وکتهبؤ تازه-زوانان شکل بگیرن. فارسی شکل بگیت. کۊردی ؤ تالشی ؤ بلۊچی شکل بگیت. یته أنی اۊ تازه-زوانان «اولیه گیلکی زوان» بؤ.
اولیه گیلکی زوانان ألبؤرز ٚ کۊکلات ٚ دل دؤبؤن ؤ یه پاره اۊشان زمان ٚ پیش شؤؤن ٚ همرأ کۊه' جیر بۊمأ بؤن. کۊه ؤ رۊخؤنه ؤ بند ؤ دره باعیث وکتهبؤ اۊشانی مئنأ ارتباط کمترابۊ. «گیلکی ایمرۊزی گۊیشان» ایجاد بؤبؤن
