گیلکی را به گیلان محدود نکنیم! :: گیلکی زوان ٚ آمۊجش

گیلکی را به گیلان محدود نکنیم!

جمعه, ۶ ارديبهشت ۱۳۹۸، ۰۲:۵۷ ب.ظ

گیلکی بیش از آنکه متعلق به گیلان باشد، متعلق به استان مازندران است! گیلکی «تنها» زبان بومی استان مازندران محسوب می‌شود این درحالی‌ست که در استان گیلان علاوه بر گیلکی، تالشی نیز یکی از دو زبان بومی این استان حساب می‌آید. همچنین گیلکی تنها در دو استان گیلان و مازندران خلاصه نمی‌شود! جوامع کوچکتری از استان‌های همجوار نظیر گلستان، سمنان، تهران، البرز و قزوین نیز به این زبان سخن می‌گویند و اکثریت آنان زبان خود را «گیلکی/گلکی/گیلیکی» می‌نامند.

استفاده از لفظ «گیلکی» برای گویش‌های گیلانی در مقابل گویش‌های مازندرانی، اشتباهی‌ست بس بزرگ و نابخشودنی!

بارها در مطالب و رسانه‌های فارسی‌زبان و حتی مطالب علمی، دیده شده که زبان و گویش مردم گیلان را گیلکی خوانده‌اند و زبان و گویش مردم مازندران را با زبان گیلکی متفاوت دانسته‌اند! این امری‌ست به‌شدت نادرست. زبان مردم گیلان و مازندران از نظر علم زبان‌شناسی یکی‌ست و فرق آن دو تنها در گویش است. حال زبان این مردم چه گیلکی نامیده شود، چه دیلمی یا تبری، و چه نام منطقه‌ای بر آن گزارده شود مانند طالقانی یا الموتی، همگی یک زبان واحدند.

شایسته است در رسانه‌ها و مطالب علمی از زبان مردم گیلان و مازندران به‌عنوان یک زبان واحد نام برده شود. اصرار ما بر نامیدن گویش مردم گیلان با عنوان «گیلکی گیلان» و گویش مردم مازندران با عنوان «گیلکی مازندران»، وجود لفظ "گیلکی" در هر دو استان و فراگیر بودن نام آن علی‌الخصوص در استان مازندران است.

۰ ۰
۹۸/۰۲/۰۶

بخساد

گیلکی مازندران

گیلکی گیلان

۰۵ آذر ۹۸ ، ۰۵:۳۴

شرق مازندران

من بچه شرق مازندران هستم من به پدر بزرگ مادر بزرگ خودم میگفتم زبان ما مازندرانی اونا میگفتن نسل به نسل امده زبان ما گیلکی من میگفتم شما بیسوادین در اشتباه هستین اونا میگفتن یک کورد تورک بخاطر اینکه از پدر بزرگ مادر بزرگشون شنیدن میگن تورک کوردن ماهم از اجدادمون شنیدیم زبان ما گیلکی الان من متوجه شدم من در اشتباه بودم پدر بزرگ مادر بزرگ ما باسواد بودن سواد به مدرک دکترا نیست سواد اجتماعی داریم سواد مدیریت خانواده داریم ماز یعنی زنبور ورگ ماز یا سگ ماز یعنی زنبور وحشی مازندران یعنی استان زنبور داران امیر پازواری در زمان حکومت مرعشیان امل میزیست در کتابش نوشته زبان ما گیلکی

۱۲ فروردين ۰۰ ، ۱۸:۳۳

میثم

من اهل شرق گیلان هستم به نظر من ما هممون به یک زبان حرف میزنیم مثل آذریها که به زبان آذری صحبت میکنن و این نیاید برای ما بد باشه ریشه ما یکیه حالا یکیو گذاشتن گیلک یکیو گذاشتن مازنی اینا از یجا امده وگر ن اینقدر بهم نزدیک نبودن

۲۲ فروردين ۰۰ ، ۲۲:۲۹

پاینده باد مردم تات و زبان تاتی که در مازندران صحبت میشود

سلام من پدرومادرم و به زبانشون میگن تاتی، اونها اشتباه نمیکنن، کجای دنیا مردم به پدرومادرشون میگن بیسواد؟ اسم تاتی سینه به سینه به ما رسیده. زبان کل مازندران تاتی هست.

۲۰ شهریور ۰۰ ، ۱۹:۲۴

مرزبان گیل

میبینم که مازندرانی ها همه کارشناس شدن و میسوزن از این که ببینن زبانشون گیلکی هست ببینید تمام مازندران سرزمین باستانی و متعلق به گیلان بوده و هست و سلسله دابویگان گاوباریان گیل گیلانشاه به شما حکمرانی کرده کلمه مازندران کلا قدمتش ۳۰۰ ساله و قبل از اون اراضی گیلان بوده

۰۲ آبان ۰۰ ، ۰۴:۱۵

شهسوار

سلام ، من بچه شهسوار م ، ولی با اینکه توی یکی از بهترین شهرهای مازندرانی م از همه لحاظ کوه و دریا هو آدماش ، ولی گیلان یه چی دیگه ، خیلی به هم نزدیک م از لحاظ معاشرتی ،

مو گیلانشیم تو کو هیسی ؟

۲۹ بهمن ۰۰ ، ۰۵:۲۰

محمد

این متن کلا اشتباست. نام زبان مازندران طبری هست که کلی سند و مدرک هم پشتش هست. ولی مردم مازندران بسته به مکانی که زندگی میکنند و شغلی که دارند زبان خود را مازرونی و تاتی و گلکی و گالشی مینامند و برخی نواحی اصلا از هیچ کدام از این اسامی استفاده نمیکنند. مثلا من خودم اصالتا اهل روستا اوارد مازندران هستم که مردم آن به خودشون تات و به زبانشون تاتی میگن در حالی که چند کیلومتر ان طرف تر به سمت جلگه مردم به زبانشان مازرونی میگن.

همین تنکابن رفتم یک بخش کوهستانیش به زبانشون گالشی و تاتی میگفتند و در جلگه به زبانشون گیلکی میگفتند.

حالا باید یافت این الفاظ به چه معناست مثلا میگن تات یعنی غیر ترک ولی در روستای ما تات به معنی دامدار و کوهنشین هست و مازرونی ها جلگه نشین هستند و در خود تنکابن گالش به معنی کوهنشین و دامدار هست و گیلک به معنی جلگه نشین و کشاورز هست. مردم بسته به شرایط اقلیمی و سبک زندگی از نام های زیر استفاده میکردند این دلیل بر این نمیشه بیاییم یک نام را به زبان یک قوم تعمیم بزنیم. مثلا در همین گیلان یک بخشی گیلیکی میگن یک بخشی گالشی میگن یک بخشی تاتی میگن یک بخشی اصلا از هیچ کدام استفاده نمیکنند و میگن محلی یا نام مکان استفاده میکنند میگن اشکوری و غیره.

در همین کتاب طرائف المقال آمده مردم گیلان از قوم طبری هستند و مارکوارت میگه مردم گیلان به لهجه ای از زبان مازندرانی صحبت میکنند یا رابینو میگه مردم گیلان ترکیبی از مردم مازندرانی و قفقازی و اذربایجانی هستند ما میتونیم سر همین بگیم مردم گیلان طبری هستند و زبانشون گویشی از طبری هست.

طالقان که کلا زبانشون متفاوت هست. شرقش طبری زبانند و شرقش تات زبانند که تاتیشون به فارسی نزدیک هست.

یا در استان گلستان هم طبری زبانان منطقه کتول به زبانشون کتولی میگن.

یک مثال زبانی میزنم فارس های گلستان میگن دبودن کتول ها میگن دبون و از غرب گرگان تا بهشهر میگن دوینه و از بهشهر تا آمل میگن دیینه و از نور تا چالوس میگن دونه و سمت کلاردشت و عباس آباد میگن دوینه یا دبینه و منطقه تنکابن میگن دبان و شرق گیلان میگن دوبون و غرب گیلان میگن دوبوخون و فارس های دیگر هم میگن بودن. این ها همه یک ریشه مشترک دارد. زبان مردم شمال ایران به زبان پهلوی شباهت دارد. شما فعل بود را در نظر بگیرید که گیلان میگن بو یعنی دال حذف میشه و مازندران میگن بیه. یا فعل بکردم را در نظر بگیرید که گیلان میگن بوکودم که ر حذف میشه و مازندران میگن هاکردمه. تمام این زبان ها ریشه در زبان پهلوی دارد من میتونم براتون صدتا مثال بزنم.

۲۵ اسفند ۰۰ ، ۰۶:۳۷

گیلمرد آریایی

سلام. ما نمیتونیم ادعا کنیم کل زبان منطقه طبری هست یا گیلکی هست یا تاتی هست. مردم هر منطقه از یک اسمی استفاده میکنند.

در طول تاریخ زبان هایی با نام طبری و دیلمی و گیلی وجود داشتند کسی نمیتواند منکر این این زبان ها شود. امروز هم زبان مازندرانی و گیلکی و گالشی و تاتی داریم این زبان ها همه ریشه پهلوی دارند و با هم مرتبط هستند.

متاسفانه یک عده جدایی طلب و تفرقه افکن با طرز فکر طبرستان بزرگ یا گیلان بزرگ دارند هویت مردم را جعل میکنند و هم دارند تاریخ را جعل و تحریف میکنند و هم بین اقوام تفرقه میندازند.

ایران ما هیچ وقت تجزیه نخواهد شد و میرزا کوچک خان تجزیه طلب نبود و نمیدونم چرا برخی در گیلان سعی دارند بخاطر تمایلات نفسانی خود میرزای عزیز را تجزیه طلب جلوه دهند.

آنهایی که ادعا میکنند گیلان هیچگاه جز ایران نبود باید بدانند گیلان خود ایران هست و یاقوت حموی به روشنی گیلانی ها را ایرانی و فارس معرفی میکند. اگر کسی شک دارد کتاب پنج جلدی یاقوت حموی را مطالعه کند. ما با افتخار ایرانی و آریایی هستیم.

۱۲ خرداد ۰۱ ، ۰۱:۵۵

سعید

کل زبان شمال ایران طبری بود. گیلکی هم یکی از گویش های زبان طبری هست چرا که توسط گروهی از طبری ها صحبت می شود. زبان طبری یک زبان باستانی هست و دقیقا مانند زبان لاتین هست که در گذشته در سرتاسر غرب اروپا صحبت میشد. زبان طبری هم در دیلم و گیلان و مازندران و گرگان صحبت می شد. امروزه زبان هایی همچون ایتالیایی و فرانسوی و اسپانیایی که ریشه لاتین دارند جای زبان مادر یعنی زبان لاتین را گرفته اند. زبان طبری هم به مازرونی و گیلکی و گالشی و تاتی و کتولی تقسیم شده است و اگر به متون طبری نگاه کنیم برخی گویش های آن به مازندران شباهت دارد و برخی گویش های آن به گیلان شباهت دارد. اشعار طبری با نام تبری و توری از گیلان تا گلستان خوانده می شود دارای گویش های گوناگون هست و نام همگی آن تبری و توری هست یعنی یک اشکور هم به آن تبری می گوید و یک کتول هم به آن تبری می گوید و این نشان میدهد که کتول ها و گالش ها هم زبان خود را طبری می دانستند. گیلک یک واژه کاملا طبری هست گیل در زبان طبری به معنی گِل هست و گیلک به معنی کسی است که منسوب به گیل یعنی گِل باشد برای همین به جلگه نشین و کشاورزان غرب مازندران گیلک گفته می شود زیرا با گِل سر و کار دارند و در شرق مازندران و مرکز مازندران به همین گروه از افراد که جلگه نشین هستند مازرونی گفته می شود. در کوهستان شرقی مازندران هم تات ها سکونت دارند که به زبان خود تاتی می گویند که تات به معنی کوهنشین می باشد و در کوهستان غربی گالش ها سکونت دارند که به زبان خود گالشی می گویند و گالش به معنی کوهنشین و دامدار می باشد و به طبری زبان های گلستان کتول گفته می شود و آنها به زبان خود کتولی می گویند. گویش های کتولی مازرونی تاتی گیلکی گالشی بی شک ریشه طبری دارد زیر توسط مردم طبری استعمال می شود.

۳۰ تیر ۰۱ ، ۰۵:۰۷

تقوی نژاد دیلمی

ما اهالی سیاهکل از قوم دیلم هستیم دیلمی صحبت میکنیم. زبان دیلمی ربطی به گویش گیلکی ندارد. دیلمی ها به خود تات و گالش و ییلاقی و کوهی میگن.

۱۳ مرداد ۰۱ ، ۱۱:۴۳

امیر رودبنه لاهیجان

متاسفانه همه از اسم گیلک فراری هستند که همش زیر سر رضاخان هست. بسیاری از مردم رشت فکر میکنند اگه به خودشون گیلک بگن یعنی روستایی و دهاتی هستند و برای همین رشتی بودن و رشتی حرف زدن را کلاس میدونند و فقط غیر رشتی ها و روستایی ها را گیلک میدونند در حالی که گویش رشت خودش یکی از گویش های گیلکی هست. از طرف دیگه یه عده در رشت فکر میکند مردم شرق گیلان مازندرانی هستند در حالی که ما اهالی شرق گیلان گیلک هستیم. الان همین پدیده در کوهستان هست یعنی ملت میگن چون ما به خودمون دیلمی یا تات یا گالش یا کلایی یا کوهی میگیم پس گیلک نیستیم این کاملا اشتباست. حتی بسیاری از کردها به خودشون کرد نمیگن ولی کرد محسوب میشن اینو دیدم که دارم میگم. الان هلندی ها انگلیسی ها دانمارکی ها به خودشون ژرمن تنیگن ولی ژرمن محسوب میشن بعد بپرسید ژرمن تبارید میگن آره ژرمن تباریم و زبانمون ریشه ژرمنی داره ولی به خودشون ژرمن نمیگن و میگن ما انگلیش (انگلیسی) و ندرلندز (هلندی) و دانسک (دانمارکی) هستیم چون از نظر تاریخی هویتشون ژرمنی بود و همگی ژرمن خطاب میشدن بعد از هم جدا شدن مثل سامی بودن آشوری ها و اعراب و یهودی ها و مثل لاتین بودن اسپانیایی ها و ایتالیایی ها و پرتغالی ها. الان همین قضیه در گیلان هم دیده میشه در اصل دیلمی ها گالش ها و تات ها هم گیل هستند ولی چون از لفظ گیلک استفاده نمیکنند خیال میکنند گیل نیستند. تنها قوم بومی متفاوت گیلان تالش ها هستند که به دو دسته تولش و تات تقسیم میشن.

۱۸ مرداد ۰۱ ، ۰۸:۲۰

طالقانی

زبان ما طالقانی هیچ ارتباطی با گیلکی و مازنی ندارد. زبان ما همان پهلوی هست. ما طالقانی ها تات هستیم و زبانمون تاتی هست و به خودمون طالقونی و تات میگیم به زبانمون هم طالقونی و تاتی میگیم. ما نه به خودمون گیلک میگیم و نه به خودمون مازنی میگیم. طالقان جز خاک عراق عجم و قزوین و ری و جبال بود و فرهنگ و زبان ما با تات های جنوب البرز یکی هست. دست از جعل و تحریف بردارید.

۱۵ شهریور ۰۱ ، ۱۴:۴۲

رامین

اسم اصلی زبان ما گیلانی ها زبان گیلی بود که امروزه توسط جلگه نشین ها گیلکی و توسط کوهنشین ها گالشی و تاتی نامیده میشه. تاتی گیلان ربطی به تاتی قزوین ندارد و گویش تاتی رودبار یک گویش مجزا از زبان تاتی قزوین هست و در حقیقت گویش رودبار یک گویش انتقالی بین دو زبان تاتی و گیلی هست ولی چون این مردمان با هم ارتباطاتی داشتند نام تاتی را تات های قزوین اقتباس کردند.

۲۱ شهریور ۰۱ ، ۰۲:۳۰

سیدرضا صادقی مقدم پور

تات یک قوم واحد وتاتی یک زبان واحد نیست .ترکهایی که ایران را فتح کردندودر نقاط مختلف آن سکونت کردندهمسایگان بومی ایرانی نژادراتات نامیدند تات یعنی کسی که حرفش نامفهوم است زیراترکها زبان آنها رانمیفهمیدند

تاتی د ر هر جای ایران با زبان ایرانی آن ناحیه بسیار مشابهت داشته ودر اصل با آن یکی است مثلا تاتی خلخال با تالشی گیلان که هم مرز و چسبیده به هم هستندبسیار نزدیک و هم محاوره است یا تاتی الموت قزوین با گیلکی اشکورات گیلان و منطقه تنکابن تقریبا یکسان است یا تاتی طالقان بسیار نزدیک به گیلکی چالوس و تنکابن است

بسیاری از حقایق تاریخی به خاطر وحدت کشور گفته نمیشود ولی ما باید بدانیم که تات لفظ خوبی نیست واز روی تحقیر به ما داده شده است

۱۳ مهر ۰۱ ، ۱۱:۵۸

جاوید

ما مردم منطقه رحمت آباد رودبار که کوهپایه نشنین کوه درفک و در حاشیه جنگل های انبوه آن هستیم گیلان رو اصولا به جلگه اطلاق می کنیم و باشندگان اونجا رو گیلک و در مقابل گیلان کلمه کوه رو داریم که به باشندگان اونجا گالش یا ییلاقی می گیم . ما به اصطلاح رایج ییلاق قشلاق می گیم کوه و گیلان . ما هیچگاه زبان خود را گیلکی نگفته ایم هرچند که ریشه مشترک فراوانی داریم

۱۴ مهر ۰۱ ، ۰۴:۰۲

کاوه

سید رضا میرصادقی مقدم مثل اینکه اصلا تو باغ نیستی! طالقانی ها به زبانشون طالقونی میگن و اصلا به زبانشون تاتی نمیگن فقط منطقه الموت و رودبار و برخی نواحی مازندران به زبانشون تاتی میگن و اصلا زبان طالقانی ها شباهتی به زبان رشتی ها ندارد. زبان مردم چالوس و تنکابن هم مازندرانی هست و ربطی به زبان شما رشتی ها ندارد چالوسی ها میگن هاکردمه ساروی ها هم میگن هکردمه تنکابنی ها میگن هکردم ولی شما رشتی ها میگید بوکودم.

البته چه زبان مازندرانی و چه زبان رشتی و چه زبان طالقونی هرسه ریشه در زبان طبری دارند که در گذشته در گیلان و مازندران و گرگان صحبت میشد و سه زبان مازندرانی و رشتی و طالقونی فرزندان زبان طبری هستند.

ده روستای طالقان مازندرانی زبانند و شصت روستای طالقان به زبان طالقونی صحبت میکنند که به زبان تاتی منطقه کرج و هشتگرد شباهت دارد مثلا در زبان طالقونی میگن میگوتم یعنی میگفتم.

۱۴ مهر ۰۱ ، ۰۴:۳۳

بالا یکی خودشو شرق مازندرانی معرفی کرده به دروغ نوشته امیرپازواری زبانش را گیلکی نامیده ولی منی که دیوان امیر پازواری را دارم و آن را کامل خوندم میدونم این فرد داره دروغ میگه و امیرپازواری که دیوانش را به زبان طبری نوشته هیچ جا زبانش را گیلکی ننامیده همین افراد قبلا ادعا میکردن نیما یوشیج زبانش را گیلکی نامیده ولی نیما یوشیج هم زبانش را طبری و تاتی نامیده است و اینکه در شرق مازندران به زنبور زرزم میگن و از ماز استفاده نمیکنند و لفظ ماز به معنی زنبور در مناطق غربی مازندران استفاده میشه که ثابت میکنه این فرد دروغگو هست.

در مازندران همانند گیلان مردم به زبان طبری صحبت میکنند و به گویش های مازرونی و کتولی و گالشی و تاتی و گلکی از زبان طبری صحبت میکنند و گلکی گویش بخش خاصی از مردم مازندران هست.

در مازندران به روستاییان کشاورز گلک و به کوهنشین های دامدار گالش گفته میشود که در گیلان هم به کشاورز جلگه ای گیلک و به کوهنشن ها و دامداران گالش گفته میشود.

در طرائف المقال ذکر شده مردم گیلان از قوم طبری هستند و گیلان بخشی از طبرستان است.

بقول نیما یوشیج: طبری منی می گپ مه گوائه.

۲۸ آبان ۰۱ ، ۱۸:۱۰

گالش

در گیلان مردم زبانشان را به نام های تاتی و گالشی و گیلکی و تالشی میشناسد و از یک نام استفاده نمیکنند. پس ادعا کنیم گالشی و تاتی همون گیلکی هست یا گیلکی همون گالشی و تاتی هست صحیح نیست‌ بخش کوچکی هم در سیاهکل از نام دیلمانی استفاده میکنند‌.

سکنه اشکورات و سیاهکل و رحمت آباد به زبانشان گالشی میگن.

سکنه رودبار و جیرنده و خورگام و کلیشم به زبانشون تاتی میگن.

سکنه رضوانشهر و ماسال به زبانشون تولشی میگن.

سکنه عمارلو بخشی تات زبان و بخشی کرد زبان هستند.

ما گالشیم و زبانمون گالشی هست این چیزی هست که پدرانمون گفتند. حتی مردم کوهنشین رامسر و تنکابن و سه هزار و دو هزار هم به زبانشون گالشی میگن. بخش کوهستانی شرق مازندران هم به زبانشون گالشی و تاتی میگن.

۰۷ دی ۰۱ ، ۱۳:۱۸

علیرضا حبیبی طالقانی

زبان طالقانی چه ربطی به مازنی و گیلکی داره!!!

مردم طالقان به خودشون طالقونی میگن به زبانشون طالقونی میگن برخی هم به خودشون تات میگن و به زبانشون تاتی میگن ولی هیچ احدی در طالقان به زبانش مازنی یا گیلکی نمیگه.

در طالقان هیج کس خودشو مازنی یا گیلک نمیدونه. تمام نواحی اطراف طالقان به خودشون تات میگن و به زبانشون تاتی میگن حتی نواحی جنوبی مازندران و گیلان هم به خودشون تات و به زبانشون تاتی میگن.

زبان طالقانی ربطی به گیلکی و مازنی نداره به جز چند روستا مازنی زبان که بخاطر مجاورت با مازندران مازنی زبان شدند بقیه روستاهای طالقان تات زبان هستند. اون چند روستایی هم که مازنی زبان شدن خودشونو مازنی نمیدونند و به خودشون طالقونی و به زبانشون طالقونی میگن.

زبان تاتی طالقان همان زبان پهلوی و فارسی قدیم هست و به ادعای بسیاری همان زبان مادها هست. سرزمین طالقان هم از قدیم بخشی از سرزمین ماد بود و بعدها بخشی از سرزمین عراق عجم و جبال و ری و کرج شد. زبانی که مردم دماوند و لواسان و کرج صحبت میکنند با زبان ما طالقانی ها یکی هست.

ما طالقانی ها میگیم: میگوم کجا میشوی. میگم کجا میری. یال دار نگردی. بچه دار نشدی. فکر میکوردم آن دتر حتما یالشه. فکر میکردم آن دختر حتما بچشه. لواسانی ها و دماوندی ها و کرجی ها هم همینو میگن و زبان همدیگر را تا ۹۵ درصد متوجه میشیم ولی ما طالقانی ها زبان مازنی و گیلکی را متوجه نمیشیم.

گیلکی زوان ٚ آمۊجش

گیلکی زوان ٚ آمۊجش

گیلکی داشتداری ره

صرف افعال گیلکی

اصطلاحات گیلکی

یادداشتان

زبان گیلکی

نکاتی در باب زبان گیلکی

متون قدیمی گیلکی

تفاوت‌های گویشی زبان گیلکی

گیلکی داستان

می وگردأنئه داستانان