گیلکی مئنˇ فتحه!
مۊ با می رفیق، دامۊن، تلگرامˇ مئن هیسۀبیم کسنˇ همرأ پىرو مسائل مختلف گیلکی گب زأ دبیم که برسىم به ای مبحث!
بؤتم بد نیىه شمرن ای مبحثˇ مکالمۀ بیشتؤوین.
سؤهىل: وَچه / هٔدی / ؤشکی / دٔشکی / هٔکر / هٔنی / دٔنی/ هٔدنی/ ...
دامؤن! ایشان هیچ کدؤم شوا همرأ شؤرؤع نؤبۊنن و أمی قرار این بؤ گه بىن هر دؤ حرۊف غیر صدادار شوا بیىه ...
دامؤن: سۊهئل! مۊ معتقدم اصل همه شوا هیسه
سؤهىل: ولی تفاوت خىلی هیسه
وأکتن va:kətən فتحه کشیده
ؤکتن vakətən فتحه کۊتاه
وگیتن vəgitən شوا
دامؤن: مۊ هنده معتقدم اصل همه شوا هیسه
سؤهىل: مۊ حس کۊنم واقعیتˇ جی فرار دری دامؤن! تی ای گبˇ همرأ
واقعیت چیز دیگری هیسه
هرگز دؤ فعل ؤکتن و وگیتن با یک آوا شۊرۊع نؤبۊنن
دامؤن: هرگیز ؟
مۊ منکرˇ ای قضیه نیأم گه "فتحه" همرأ گۊنن
ولی معتقدم اصل شوا هیسه
سؤهىل: مگه شوا نشاندهنده چندین آوا هیسه دامؤن ؟!
دامؤن: نأ
سؤهىل: اگر اۊته گه تۊ گۊنی بؤبۊ آمۊ ایىندر دؤ نؤع شوا دأریم
۱. شوا از نؤع کسره
۲. شوا از نؤع فتحه
دامؤن: شوا شوایه ده؛ مابىن کسره ؤ فتحه
سؤهىل: پس یکی هیسه و مننه نشاندهنده دؤ آوا بؤبۊ ؟
دامؤن: مگه مۊ بؤتم دۊتته آوا نۊشؤن دنه؟
سؤهىل: غیر مستقیم آها
حتی رۊش تأکید نی دری
دامؤن: سۊهئل! مۊ کئن بؤتم اینه!
چره می دهن گب درگئنی
غیرˇ مستقیمه مره نۊشؤن دنی!؟
سؤهىل: دامؤن! تۊ پستر بؤته بی "مۊ معتقدم اصل همه شوا هیسه"
این یعنی چی ایمه ؟
دامؤن: یعنی تبدیل شوا به فتحه
هوجور گه آمو گونیم تیۊل ولی رشتئن گونن تۊل
یۊ تبدیل وکته به ۊ
سؤهىل: خا ایىندر رشتئنˇ تکلیف چی هیسه؟
ای بۊجؤر بؤگؤن یۊ یا اینکه بؤگؤن ۊ ؟؟
دامؤن: مۊ تعیین تکلیف مننئم بؤنم گه
هرجۊز خأنن تلففظ بؤنن
سؤهىل: به هر حال
قبۊل دأری! اۊ صداىی که بعد از و (وکتن) هنه شوا نیىه ؟
هۊجۊر گه ده یۊ، ۊ نیىه
دامؤن: همه جا نأ
هر دۊتتهٰ گۊنن
سؤهىل: می سوالء نپیچأن دامؤن! همه جا بنی کنار!
قبۊل دأری اۊ صدا ده شوا نیىه ؟
دامؤن: کۊ صدا؟
سؤهىل: و پئسی هنه؛ وکتن vakətən
دامؤن: تی تلففظˇ مئن آها؛ می شی مئن نأ
سؤهىل: هنی! می لفظˇ مئن hani
اینء چۊر تلفظ کۊنی ؟ این نی شوا همرأ ؟
دامؤن: اؤصۊلن فتحه
سؤهىل: خا! چۊر نویسنی؟
دامؤن: هنی
بؤتم اۊ رۊزؤن گه! کۊتا فتحه ؤ کسره ره کمبۊد دأریم
سؤهىل: می پیشنهاد نی هینˇ ره بؤ ده
ورگˇ کلیدتأخته مئن نی نئه: شیفت+N
هٔنی : فتحه کۊتاه «ٔ»
خأنی : فتحه کشیده «أ»
دامؤن: ایمه کسره چی؟
سؤهىل: کسره !! ىه چی بؤگۊ ىه کلمه بؤگۊ که کسره همرأ بؤبۊن
اتفاقا مۊ ایىندر تی مۊسؤن معتقدم گیلکی مئن کسره ندأریم همه شوا هیسن
حتی اوشانی که فارسی مئن کسره همرأ تلفظ وکنن (کتابˇ مۊسؤن) گیلکی مئن به صۊرت خۊدجۊش تبدیل به شوا بۊنن
اصۊلن حس کۊنم گیلکی مئن چیزی به نام کسره ندأریم
البته کسره کشیده دأریم: ئ
دامؤن: خا خوداره شؤکر
... .
