گیلکی زوان ٚ آمۊجش

⚡️ همانطور که در تصویر مشاهده می‌کنید کلمهٔ «رۊج» ترجمهٔ تحت اللفظی «یوم» می‌باشد که در متون قدیمی گیلکی به ثبت رسیده است. این کلمه در چند زبان قدیمی ایرانی به شکل‌های زیر موجود است:

٭ اوستایی: raochah

٭ هخامنشی: rauchah

٭ پهلوی اشکانی: rōzh

٭ پهلوی ساسانی rōz

این کلمه در زبان فرضی هندواروپایی اولیه به شکل leuk* به معنی «رؤشنایی، درخشیدن» بازسازی می‌شود.

💡لطفا به این کلمات در گویش‌های مختلف زبان گیلکی توجه کنید:

★ رۊجین؛ لۋجین‌بر؛ لۊکۊم‌بر (=دریچهٔ نورگیر؛ مشابه و همریشه مفهۊم «روزن» و «روزنه» در فارسی)

★ رۋجه؛ لۊت (=غذای روزانه سگ؛ مشابه و همریشهٔ مفهوم روزی در فارسی)

💡 مصوت «ۋ ü» که در برخی از کلمات هم‌خانواده «رۊج» در زبان گیلکی وجود دارد معادل «au» ایرانی باستان و «eu*» هندواروپایی اولیه است که در بالا به آن‌ها اشاره شده. از قیاس صورت‌های مختلف و شواهد متعدد دیگر می‌توان اینطور نتیجه گرفت که زبان گیلکی از دوره باستان زبان‌های ایرانی زبانی مستقل از زبان‌های ثبت شده بوده و اگر با مثال‌های بیشتری حفظ صورت اولیه واج‌های «ل» و «ک» هندواروپایی اولیه ثابت شود می‌توان تاریخ به مراتب  کهن‌تری برای شکل‌گیری زبان گیلکی متصور بود.

📖  تصویر: تفسیر کتاب الله، ابوالفضل شهر دویر دیلمی، قرن ۹

📜 متن تصویر: لای یوم (کمین روج بره)/ لیوم الفصل (روجی حکم قضاء بره)/ ما یوم الفصل (چیبیا اون روجی حکم قضا)

✍ نویسنده: فرهنگ در کانال تلگرامی آموزش زبان گیلکی