گیلکی زوان ٚ آمۊجش

گیلکی داشتداری ره

گیلکی زوان ٚ آمۊجش

گیلکی داشتداری ره

گیلکی زوان ٚ آمۊجش
آخرین نظرات

قدرت پیشوندها در زبان گیلکی

سه شنبه, ۱۷ ارديبهشت ۱۳۹۸، ۱۰:۳۵ ب.ظ

«پیشوندهای فعلی فعال گیلکی» یکی از نقاط قوت زبان گیلکی است و این زبان از این منظر در زبان‌های ایرانی کم نظیر است. این پیشوندها قابلیت بالقوه ساختن هزاران هزار فعل و مفهۊم خؤش آهنگ ؤ قابل درک را برای گیلکی فراهم می‌کند. در ادامه نمۊنه‌هایی از این پیشوندهای فعلی فعال در زبان گیلکی را مرۊر خواهیم کرد.


🔹گئنتن (=انداختن)

🔸وأرگئنتن (=پهن کردن)

🔸درگئنتن (=آویزان کردن)

🔸هرگئنتن (=درگیر کردن)


🔹پیتن (=پیچیدن)

🔸واپیتن (=تاب برداشتن جزئی)

🔸دپیتن (=در چیزی پیچیدن؛ مانند پیچیدن بۊ ؤ صدا در فضا)

🔸فیپیتن (=دؤر چیزی پیچیدن)


🔹مۊتن (=گشتن؛ قدم زدن)

🔸وامۊتن (=جستجۊ کردن؛ دنبال گشتن)

🔸دؤمۊتن (=لگد کردن؛ رۊی چیزی پا گذاشتن

🔸هامۊتن (=تحقیق کردن؛ پژۊهش کردن)


🔹بیشتن (=برشته کردن؛ کباب کردن)

🔸وابیشتن (=تفت دادن)

🔸دبیشتن (=سرخ کردن)


🔹کتن (=افتادن)

🔸واکتن (=از کت‌ؤکۊل افتادن)

🔸دکتن (=در چیزی افتادن)

🔸هکتن (=اصابت کردن؛ سرایت کردن)

🔸فکتن (=سقۊط کردن؛ جیرکتن)

🔸وکتن (=شدن؛ اتفاق افتادن)


🔹گیتن (=گرفتن)

🔸واگیتن (=از کنترل خارج شدن)

🔸دگیتن (=شرۊع به باریدن کردن)

🔸هگیتن/فیگیفتن (=گرفتن چیزی از کسی؛ خریدن)

🔸فیگیتن (=زدن؛ تنبیه کردن)

🔸وگیتن (=برداشتن)


🔹دئان (=دادن)

🔸وادئان (=وادادن)

🔸هدئان/فادئان (=دادن چیزی به کسی)

🔸فدئان (=انداختن؛ باریدن)

🔸ودئان (=to cover)


🔹بؤؤن (=شدن؛ بۊدن)

🔸وابؤؤن (=باز شدن)

🔸دؤبؤؤن (=در چیزی بۊدن)

🔸وؤبؤؤن/واجبؤن (=بر چیزی بۊدن)


🔹گۊدن (=کردن)

🔸واگۊدن (=باز کردن)

🔸دؤگۊدن (=پۊشیدن؛ ریختن در چیزی)

🔸فۊگۊدن (=ریختن بر چیزی)

🔸چاگۊدن (=درست کردن)


🔹سۊسن (=×)

🔸دؤسۊسن (=خراب شدن)

🔸فۊسۊسن (=فرۊریختن)

🔸وؤسۊسن (=پاره شدن)


🔹کشئن (=کشیدن)

🔸واکشئن (=بیرۊن کشیدن جۊجه)

🔸دکشئن (=محکم بستن؛ طۊل کشیدن)

🔸هکشئن/فاکشئن (=به‌سمت بیرۊن کشیدن)


🔹چئن (=چیدن؛ زاییدن)

🔸واچئن (=مجزا کردن)

🔸دچئن (=چیدن بر رۊی چیزی؛ مرتب کردن)

🔸وچئن/فیچئن/اۊچئن (=برچیدن)


🔹خؤتن (=خوابیدن)

🔸دۊخؤتن/جۊخؤفتن (=پنهان شدن)

🔸فۊخؤتن/اۊخؤفتن (=رۊی چیزی خوابیدن)

🔸فۊخؤتن (=حمله بردن)


🔹چکسن (=×)

🔸دچکسن/دۊچۊکستن (=چسبیدن)

🔸وچکسن/فچکسن/اۊچۊکستن/واچۊکستن (=بالا رفتن)


🔹کأشتن (=کاشتن)

🔸دکأشتن (=محکم ضربه زدن)

🔸فکأشتن (=فرۊ کردن در زمین)


🔹دأشتن (=داشتن)

🔸هدأشتن/فادأشتن (=سرپا داشتن)


🔹تۊکسن (=چکه کردن)

🔸فتکسن/اۊتۊکستن (=در رفتن آب)


🔹شکسن/شکفتن (=شکستن)

🔸فشکسن/اۊشکفتن (=گیر کردن تۊ گلۊ)


🔹خۊشتن (=خشکیدن)

🔸واخۊشتن (=از حال رفتن از گریه زیاد)

🔸دؤخۊشتن (=ضعیف شدن؛ پلاسیده شدن)


🔹سۊتن (=سۊختن)

🔸واسۊتن (=تبخیر شدن)


🔹کرسن/کلاشتن (=×)

🔸هکرسن/فکلاشتن (=خراشیدن)


🔹خؤندن (=خواندن)

🔸دۊخؤندن (=صدا کردن)


🔹ماسن (=×)

🔸دماسن (=گیر کردن)


*پیشوند در زبان‌شناسی یک وند است که پیش از فعل می‌آید و در معنای آن فعل تغییراتی پدید می‌آورد. این روش زایش فعل یکی از برجسته‌ترین ویژگی‌های زبان ‎گیلکی است.

*طریقه‌ی منفی کردن افعال پیشوندی

نظرات  (۰)

هیچ نظری هلأ بنأ نؤبه
ارسال نظر آزاد است، اما اگر قبلا در بیان ثبت نام کرده اید می توانید ابتدا وارد شوید.
شما میتوانید از این تگهای html استفاده کنید:
<b> یا <strong>، <em> یا <i>، <u>، <strike> یا <s>، <sup>، <sub>، <blockquote>، <code>، <pre>، <hr>، <br>، <p>، <a href="" title="">، <span style="">، <div align="">
تجدید کد امنیتی